Μπαρόχα, ''Το Σύμπαν δεν έχει αρχή μέσα στον χρόνο ούτε όρια μέσα στον χώρο''

Rashad,   Πίνακας 592x389 

    Για την Φύση και το Σύμπαν

- »..Ανάμεσα στην δύναμη τής ζωής και στο σύμπαν υπάρχει ένα άπειρο σύνολο διαφορετικών λειτουργιών: προσθέσεις, αφαιρέσεις, πολλαπλασιασμοί, τα πάντα, και – επιπλέον – είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν και άλλες λειτουργίες, οι οποίες να μην εκφράζονται μαθηματικά..»

- »..Η Φύση είναι αυτή που κατέχει. Όταν επιχειρεί να σκάσει κάποιον, τον σκάει ενσυνείδητα. Η δικαιοσύνη είναι μιά ανθρώπινη αυταπάτη. Κατά βάθος, τα πάντα είναι καταστροφή, τα πάντα είναι δημιουργία. Κυνήγι, πόλεμος, πέψη, αναπνοή είναι μορφές ταυτόχρονης δημιουργίας και καταστροφής..»

- »..Η Φύση έχει πόρους που εμείς δεν γνωρίζουμε..»

- »..Το Σύμπαν δεν έχει, πια, αρχή μέσα στον χρόνο ούτε όρια μέσα στον χώρο. Όλα είναι υποταγμένα στην αλληλοσύνδεση αιτιών και αποτελεσμάτων.
Δεν υπάρχει, πιά, πρώτη αιτία. Η ιδέα τής πρώτης αιτίας, όπως έχει πει ο Σοπενχάουερ, είναι η ιδέα ενός ξύλινου κομματιού που έχει κατασκευαστεί από σίδερο..»

- »..Ο Ιτούρριος (Βασκικό επώνυμο, ένας από τους συνομιλητές του Ανδρέα) είχε δίκιο: η Φύση όχι μόνον κατασκεύαζε τον δούλο, αλλά τού έδινε και το πνεύμα τής δουλείας.

- »..Όπως έλεγε ο Ιτούρριος, η Φύση είναι πολύ σοφή. Κατασκευάζει τον δούλο και τού δίνει το πνεύμα τής δουλείας, κατασκευάζει την πόρνη και τής δίνει το πνεύμα τής πορνείας..»

- »..Φίλε, η Φύση είναι πολύ σοφή. Δεν ικανοποιείται μόνον με τον διαχωρισμό των ανθρώπων σε ευτυχισμένους και κακορίζικους, σε πλούσιους και φτωχούς, αλλά επιπλέον δίνει στον πλούσιο το πνεύμα τού πλούτου και στον φτωχό το πνεύμα τής εξαθλίωσης.
Εσύ ξέρεις πώς γίνονται οι μέλισσες-εργάτριες: κλείνονται οι προνύμφες σ’ ένα μικρό κελί κυψέλης και τους παρέχεται λειψή τροφή. Αυτή η προνύμφη εξελίσσεται μ’ έναν τρόπο ατελή, είναι μιά εργάτρια, μιά προλετάρια, που διαθέτει το πνεύμα τής εργασίας και τής υποταγής. Έτσι συμβαίνει και μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ τού εργάτη και τού στρατιωτικού, μεταξύ τού πλούσιου και τού φτωχού..»

- »..Κάθε ανατρεπτικό ένστικτο –και το φυσικό είναι πάντοτε ανατρεπτικό– έχει δίπλα του τον χωροφύλακά του.
Δεν υπάρχει καθαρή πηγή, στην οποία να μην βάλουν μέσα οι άνθρωποι τα πόδια τους και να μην την λερώσουν. Είναι στην φύση τους..»

_________________________________________

Επιλογή και μετάφραση: Αθανάσιος Α. Τσακνάκης
Στην ιερή μνήμη τής φιλτάτης και φιλόξενης Κάρμεν Λαρρανιάγα




* Πίο Μπαρόχα υ Νέσσι (Pío Baroja y Nessi)  Χαρακτήρας ασυμβίβαστος και επαναστατικός, άνδρας οξυδερκής και θαρραλέος, άνθρωπος ευφυής και τολμηρός,  με πολλά και ποικίλα ενδιαφέροντα, χρησιμοποίησε τον ήρεμο – αλλά επαρκώς στηλιτευτικό – λόγο του προσπαθώντας να αφυπνίσει τις λαϊκές μάζες και να τις υποκινήσει σε ενεργό δράση, ώστε με κάθε πρόσφορο μέσο να επιχειρήσουν  να αντιμετωπίσουν και να επιλύσουν τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα εκείνης τής ταραγμένης εποχής.  

Θεωρείται ένας πολύ καλός παρατηρητής της ζωής και πίστευε ότι η δράση είναι το παν. Πικρός, απαισιόδοξος, χιουμορίστας, αντικληρικός και αντιδημοκράτης και οι περιγραφές των χαρακτήρων του είναι διεισδυτικότατες. Αποφεύγει το κήρυγμα και αφήνει τον αναγνώστη να βγάλει μόνος του τα συμπεράσματά του.

Ο Βάσκος στοχαστής και συγγραφέας  γεννήθηκε στον Άγιο Σεβαστιανό τής Χώρας των Βάσκων, στα 1872, και απεβίωσε στην Μαδρίτη, στα 1956, ενώ υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς μυθιστοριογράφους της «Γενιάς τού 1898» στην ιβηρική χερσόνησο. Σπούδασε ιατρική και άσκησε για δυο χρόνια το ιατρικό επάγγελμα. Ασχολήθηκε μετά με επιχειρήσεις και επιδόθηκε ύστερα στην δημοσιογραφία. 


Γρήγορα αντιμετώπισε την ύπουλη αντίδραση τής  «άρχουσας τάξης»,  η οποία φρόντισε ώστε να εμποδιστεί η κυκλοφορία των βιβλίων του και να περιοριστεί η απήχηση τού συγγραφικού έργου του στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Οι εμφανώς αντιεκκλησιαστικές πεποιθήσεις του, ιδιαίτερα προκλητικές για τον βαθύτατα θρήσκο λαό τής ιβηρικής χερσονήσου,  συνέβαλαν στη μείωση τής δημοτικότητάς του, και τη σκέψη του, τελικά, ελάχιστα δημοφιλή.


  Ουτοπία