Ένα 'καλό' μοντέλο για ένα 'καλό' άγαλμα

Πού γυμνήν είδε με Πραξιτέλης; 

Ο  Πραξιτέλης, φαίνεται ότι είχε ιδιαίτερη αδυναμία για τις κοπέλες από τις Θεσπιές, και το λένε αυτό διότι χρημάτισε εραστής της Γλυκερίας, έγινε φίλος... και εραστής της Φρύνης για μεγάλο διάστημα.
Ωστόσο η ιδέα για να δοξαστεί το περίφημο σώμα της Φρύνης ήταν του Απελλή.  Ο ζωγράφος ονειρευόταν να συνθέσει την γέννηση της Αφροδίτης μέσα από την θάλασσα. Εκμυστηρεύτηκε λοιπόν μια μέρα τα σχέδια του στον Πραξιτέλη, ο οποίος του ομολόγησε ότι ονειρευόταν να φτιάξει ένα άγαλμα της ίδιας θεάς, αλλά να την παριστάνει ολόγυμνη. Έτσι οι δυο καλλιτέχνες συνεργάστηκαν μυστικά με την Φρύνη για την πραγματοποίηση των σχεδίων τους.
Πέρασαν οι μέρες και ήρθε ο καιρός των Ποσειδωνίων και των Ελευσινίων μυστηρίων. Πλήθη λάου απ όλη την Ελλάδα συνέρευσαν στην Ελευσίνα για να πάρουν μέρος στις Ιερές πανελλήνιες γιορτές. Ανάμεσα τους ο Απελλής, ο Πραξιτέλης και η Φρύνη.
Σύμφωνα με το τυπικό πριν από τα Ελευσίνια, προς τιμή της θεάς Δήμητρας, γινόντουσαν τα Ποσειδώνια, προς τιμή του θεού Ποσειδώνα στην παραλία της Ελευσίνας και εκεί συγκεντρώθηκαν οι χιλιάδες λατρευτές, άντρες, γυναίκες και παιδιά, όταν ξαφνικά, είδαν όλοι τους την Φρύνη να λύνει τα μαλλιά της, να γδύνεται τελείως και να προχωρεί ολόγυμνη προς την θάλασσα.

Οι πάντες θαμπώθηκαν από το κάλος της. Βάλθηκαν να την επευφημούν και να την ζητωκραυγάζουν σίγουροι ότι έβλεπαν την ίδια την Θεά Αφροδίτη.

Η Φρύνη κοντοστάθηκε στην ακρογιαλιά ένιωσε τον θαυμασμό από τα βλέμματά τους να την λούζει... γύρισε να δει το πλήθος ότι τους χαμογελάει...  

Εκείνη ακριβώς ήταν η στιγμή  που ο Πραξιτέλης συνέλαβε την ιδέα για το άγαλμα που είχε στο μυαλό του και ήθελε, έπρεπε να αρχίσει να σχεδιάζει. 

Η Φρύνη βέβαια στη συνέχεια μπήκε στο νερό και κολύμπησε για λίγο. Κάποια στιγμή άρχισε να αναδύεται αργά, βγαίνοντας προοδευτικά από το νερό, τελετουργικά, μέσα από τα απαλά κύματα και τους αφρούς, προσφέροντας έτσι το πρότυπο για τον πίνακα του Απελλή. 

Αυτή η εξαίσια σκηνή στάθηκε αρκετή για να πλάσει ο Πραξιτέλης, την Κνίδια Αφροδίτη του, η οποία ονομάστηκε έτσι επειδή την αγόρασαν οι πολίτες της Κνίδου, πόλη ονομαστή για την ευσέβεια της προς το πρόσωπο της Αφροδίτης, και για να ζωγραφίσει ο Απελλής την Αναδυομένη Αφροδίτη, την οποία στην συνέχεια αγόρασαν οι συμπατριώτες του στην Κω. 

Ο Λουκιανός έγραψε ότι το άγαλμα ήταν τόσο φυσικό και συνάμα τόσο τέλειο, ώστε το ερωτεύτηκε κάποτε παράφορα, ένας νεαρός, σαν να ήταν ζωντανό. 

Ένα ανέκδοτο μάλιστα της εποχής, έλεγε ότι όταν η Θεά πληροφορήθηκε για το άγαλμα, πήγε στην Κνίδο να το δει. Και όταν το είδε φώναξε:«Και που με είδε γυμνή ο Πραξιτέλης;» Η Παφίη Κυθέρεια δι' οίδματος χωρώ. Φθέγξατο, «πού γυμνήν είδε με Πραξιτέλης;» «Τρεις άνδρες μόνο με είδαν γυμνή, ο Πάρις, ο Αγχίσης και ο Άδωνις, ο Πραξιτέλης που;»

________________________________________________________

Πηγή: Περ. Ιερά Ελλάς, τευχ. 6ο, σε. 47, του Μάριου Βερέττα


  Ουτοπία