Φρόυντ, Οι συγκρούσεις μεταξύ του Πολιτισμού και του Ατόμου

''Οι προσδοκίες του ατόμου φαίνονται καθαρά εξαρτημένες από προσωπικά στοιχεία της εμπειρίας του, την αισιόδοξη ή μη στάση ζωής ου, όπως έχει προδιαγραφεί από την ιδιοσυγκρασία του, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του. 

Τελικά επιδρά και το περίεργο γεγονός ότι οι άνθρωποι ζουν το παρόν με κάποια αφέλεια χωρίς να μπορούν να εκτιμήσουν το περιεχόμενο του πριν αυτό πάρει κάποια απόσταση, να γίνει παρελθόν και προσφέρει στηρίγματα για την κρίση του μέλλοντος''. ___ Σίγκμουντ Φρόυντ


Η ανθρωπότητα έχει μπει στον 20ο αιώνα, όταν ένας Αυστριακός φυσιολόγος και ψυχίατρος, προσπαθεί να καταδείξει, στον σκεπτόμενο άνθρωπο, στον διανοούμενο και στον απλό μέσο άνθρωπο του 1929, με απλό τρόπο, ότι ο πολιτισμός, ανάλογα με τον χειρισμό μας και τις επιλογές μας... φέρνει δυστυχία. 

Είναι ο Σίγκμουντ Φρόυντ που στο σύγγραμμα "Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας" (Das Unbehagen in der Kultur) ασχολείται... 

με τις θεμελιώδεις συγκρούσεις μεταξύ του ''πολιτισμού'' και του ατόμου, αναγνωρίζοντας ως πρωταρχικό πρόβλημα την αντίθεση ανάμεσα στην αναζήτηση του ατόμου για ελευθερία και την απαίτηση του πολιτισμού για κομφορμισμό και καταπάτηση των ενστίκτων.

Ένας πολιτισμός που προκαλεί δυστυχία με εργαλείο την ανθρώπινη προσδοκία, τα θέλω και τα μπορώ. 

Αυτός ο πολιτισμός, αυτό το κυνήγι του τώρα, αυτές οι -τεράστιες πολλές φορές- προσδοκίες που ακόμα οδηγούν τον σύγχρονο  άνθρωπο, σε ''θεσμοθετημένους μηχανισμούς'' που παράγουν ''πετυχημένους'' και ''αποτυχημένους'' ανθρώπους, όπως...

Lifestyle: Με την αλαζονεία της παντοδυναμίας διατάζει τα πλήθη να ζήσουν ''αυτή'' τη ζωή... με ''αυτό'' τον τρόπο... για να κερδίσουν τη βασιλεία του στυλ, του ύφους. Σκόπιμα δυσνόητες υποκουλτούρες θα σε οδηγήσουν στη σημειολογία της παράνοιας. Σε ένα κυνήγι διάφορων συμβόλων προκειμένου να αποκτηθεί το πολυπόθητο νέο στυλ ζωής. 

Διαφήμιση: Αν το lifestyle είναι η καινούργια θρησκεία η διαφήμιση είναι ο προφήτης της. Ο στόχος του διαφημιστή είναι πως θα κάνει περισσότερους ανθρώπους να φθονήσουν τον διπλανό τους, πως θα πείσει ότι αγοράζοντας αυτό το προϊόν θα αλλάξει η ζωή του. Μπορεί το προϊόν να μην το χρειάζεται κάποιος, όμως μια άψογη γοητευτική παρουσία με ένα αστραφτερό χαμόγελο, θα τον πείσει ότι αγοράζοντάς το αγοράζει την πληρότητά του, ευτυχία του... θα ανήκει κι αυτός τώρα στους πετυχημένους !

Τζόγος: Η τελευταία ελπίδα των απανταχού απελπισμένων που αφού αποφάσισε υποσυνείδητα πως δεν μπορεί να βελτιώσει τη ζωή του με τη δουλειά ή την εκπαίδευσή του, ο μόνος δρόμος είναι ξεγελώντας τον εαυτό του, να πιστεύει ότι μια μέρα θα είναι αυτός, ο ένας ανάμεσα στις 5.000.000.000.000 πιθανότητες.

Νόμιμος ή παράνομος, κρατικός ή ιδιωτικός, χρηματιστηριακός ή παραδοσιακός είναι μάλλον μια ύπουλη μηχανή παραγωγής αποτυχημένων. 

Τεχνολογία: Ο Τζον Μπάρλοου, ο στιχουργός των ''Grateful Dead'' δίνει μια άλλη διάσταση στο φαινόμενο Γνωστική Καμπύλη του Σίσυφου, όπως ο ίδιος το βαφτίζει...

''Φρίκη, είναι το λιγότερο που νιώθεις όταν ζεις σαν μετανάστης σε μια χώρα που τα παιδιά σου είναι ήδη πολιτογραφημένοι κάτοικοι -σε ένα μέρος που έρχεσαι πάντα δεύτερος και καταϊδρωμένος, αφού εκείνα προωθούν την τεχνολογία πολύ γρηγορότερα απ' ότι εσύ προλαβαίνεις να τη μαθαίνεις.''

Σήμερα ίσως να μίλαγε και για τη φρίκη να συντονίζονται, ταυτόχρονα, άνθρωποι εν είδει ρομπότ σε ''παιχνίδια'' τύπου πόκεμον, κυνηγώντας το... 

Ένα αέναο κυνήγι του τίποτα (!). Ένα κυνήγι μακρυά από την συνειδητοποίηση, την αυτοβελτίωση, τη ζωή μας...Τον εαυτό μας.

K.R.M

  Ουτοπία