Η Αγάπη υποδουλώνει ελεύθερους ανθρώπους και...

...απελευθερώνει τους δούλους

Ο Επαμεινώνδας Γονατάς, ο δημιουργός, ο ποιητής, ο μεταφραστής, ο ζωόφιλος, μεταφράζει Ραμόν Λιούλ.

Ο ποιητής Γονατάς, που έζησε σε θεληματική απομόνωση έξω από τις ανόητες φανφάρες (όπως έλεγε) και τα βραβεία, ο ποιητής που δεν επεδίωξε να τιμηθεί, και φυσικά δεν τιμήθηκε από την ελληνική πολιτεία... 

Ο Γονατάς που δεν δημιουργεί αυλή, που δεν έχει διασυνδέσεις με το κατεστημένο, που δεν παριστάνει τον δάσκαλο, αλλά που υπηρετεί την ποίηση με συνέπεια ψυχή τε και σώματι, αδιάλειπτα με πείσμα, με συνεχώς ανανεούμενη γνώση, με τη μαεστρία μοναδικού βιρτουόζου της ανθρώπινης ψυχής και της γλώσσας. 

Ο Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς διαβάζει Λιούλ και γοητεύεται...

_______________

Πες μου τρελλέ...

Το πουλί τραγουδούσε ψηλά σ' ένα κλαδί γεμάτο φύλλα και λουλούδια, κι ο άνεμος λίκνιζε τα φύλλα κι έφερνε το άρωμα των λουλουδιών. 
Ο φίλος ρώτησε το πουλί τι σήμαινε το σάλεμα των φύλλων και τι το άρωμα των λουλουδιών. Εκείνο απάντησε: 

- ''Τα φύλλα που σαλεύουν σημαίνουν υπακοή και το άρωμα των λουλουδιών πόνο και δυστυχία''.

Ρώτησαν τον φίλο ''τι είναι η ευτυχία;'' Αποκρίθηκε πως είναι η δυστυχία που την υπομένουμε από αγάπη.

- ''Πες μου τρελλέ, τι είναι αγάπη;'' Αυτός αποκρίθηκε πως η αγάπη είναι εκείνο το πράγμα που υποδουλώνει τους ελεύθερους ανθρώπους και απελευθερώνει τους δούλους. 
Κι αναρωτιέται κανείς με τι συγγενεύει περισσότερο η αγάπη: με την ελευθερία ή με τη σκλαβιά;''

- ''Πες μου τρελλέ γιατί δικαιολογείς τους ενόχους;'' Αυτός αποκρίθηκε: 
- ''Για να μην γίνω ίδιος μ' εκείνους που κατηγορούν τους αθώους και τους ενόχους.''

- ''Πες μου τρελλέ γιατί δικαιολογείς την αγάπη ενώ αυτή καταπονεί και παιδεύει το σώμα σου και την ψυχή σου;''
Αποκρίθηκε: 
- ''Επειδή πολλαπλασιάζει τις αγαθές πράξεις μου και την ευτυχία μου.''

''Το ερωτικό μυστικό που δεν το φανερώνεις εξαντλεί το πάθος και σε μαραζώνει . και το φανέρωμα της αγάπης σε τρομάζει με τη θέρμη του. Να γιατί έτσι κι αλλιώς ο φίλος μαραζώνει.''

- ''Πες μου τρελλέ, είδες κανέναν άνθρωπο που να είναι ανόητος;''  Αποκρίθηκε πως είχε δει έναν δεσπότη που είχε πάνω στο τραπέζι του πολλά ποτήρια, και πολλά πιάτα και ασημένιες πιατέλες, και μες στο δωμάτιο του πολλά ρούχα και ένα μεγάλο κρεββάτι, μες στα σεντούκια του χρήμα πολύ . και στην πόρτα του παλατιού του υπήρχαν λίγοι φτωχοί. 
Η αγάπη είναι μια θάλασσα τρικυμισμένη και ανεμόδαρτη που δεν έχει λιμάνι ούτε όχθη. Ο φίλος χάνεται μέσα στη θάλασσα και με το χαμό του χάνονται τα βάσανά του και γεννιέται η ολοκλήρωσή του. 

- ''Πες μου τρελλέ, ποιός γνωρίζει καλύτερα την αγάπη, αυτός που τη χαίρεται ή αυτός που υποφέρει τα βάσανα και τους πόνους της;''  Αποκρίθηκε και είπε ότι ο ένας χωρίς τον άλλον δεν μπορεί να τη γνωρίσει. 
____________________________________
Ramon Llull*, μτφ: Ε.Χ.Γονατάς - Οκτώβριος 2003

* Ραμόν Λιουλ,  Συγγραφέας, φιλόσοφος, μυστικιστής, θεολόγος, ακαδημαϊκός και ιεραπόστολος από τη Μαγιόρκα του 13ου αιώνα. Το όνομά του μνημονεύεται μεταξύ των σπουδαίων αλχημιστών, φιλοσόφων, των θεμελιωτών της συνδυαστικής στα μαθηματικά αλλά κυρίως μεταξύ αυτών που πρώτοι άνοιξαν το δρόμο για το όνειρο της τεχνητής νοημοσύνης.

* Επαμεινώνδας Γονατάς, Γεννιέται στην Αθήνα το 1924. Σπουδάζει νομικά και εργάζεται ως δικηγόρος σε μεγάλες εταιρίες. Στο χώρο της λογοτεχνίας κατέχει μια σημαντική θέση. Πολύ σημαντικό και το μεταφραστικό του έργο.

 Ουτοπία