Πεσσόα, Ο Τέλειος Άνθρωπος και Μικρές Παρανοήσεις

. Δεν ξαναδιαβάζω τα γραπτά μου. Δεν τολμώ να ξαναδιαβάσω. Σε τι θα μου χρησίμευε άλλωστε να τα ξαναδιαβάσω; Αυτός που υπάρχει σ' αυτές τις σελίδες είναι άλλος. 
Κλαίω για τα ατελή γραπτά μου, αλλά οι μελλούμενοι, διαβάζοντας τα, θα συγκινηθούν περισσότερο με το κλάμα μου απ' ότι με την τελειότητα, αν την είχα κατακτήσει, η οποία θα με εμπόδιζε να κλάψω, ως και να γράψω ακόμα. Το τέλειο δεν εκδηλώνεται. Ο άγιος κλαίει, και είναι ανθρώπινο. Ο Θεός μένει σιωπηλός. 

. Ο τέλειος άνθρωπος. Για τους ειδωλολάτρες ήταν η τελειότητα του ανθρώπου που υπάρχει. Ο τέλειος άνθρωπος για τους χριστιανούς, η τελειότητα του ανθρώπου που δεν υπάρχει. Ο τέλειος άνθρωπος για τους βουδιστές, η τελειότητα του να μην υπάρχει ο άνθρωπος.

. Ότι κοιμάται ξαναγίνεται παιδί. Ίσως γιατί στον ύπνο δεν μπορούμε να κάνουμε κακό, και δεν έχουμε συνείδηση της ζωής, ο μεγαλύτερος εγκληματίας, ο πιο απόλυτος εγωιστής είναι ιερός, από μια μαγεία φυσική όταν κοιμάται. Ανάμεσα στο σκοτώνω κάποιον που κοιμάται και στο σκοτώνω ένα παιδί δεν βρίσκω αισθητή διαφορά.


. Μικρές παρανοήσεις. Συνήθως δίνουμε στις ιδέες μας για το άγνωστο, το χρώμα των εννοιών που έχουμε για το γνωστό. Αν ονομάζουμε ύπνο το θάνατο, είναι γιατί έξωθεν μοιάζει κάτι διαφορετικό απ' τη ζωή. 
Μ' αυτές τις μικρές παρανοήσεις γύρω από την πραγματικότητα κατασκευάζουμε τα πιστεύω μας και τις ελπίδες μας, και ζούμε με κάποια ξεροκόμματα αποκαλώντας τα γλυκίσματα, όπως τα φτωχά παιδιά παίζουν παριστάνοντας ότι είναι ευτυχισμένα.
Έτσι όμως είναι όλη η ζωή, έτσι είναι τουλάχιστον αυτό το σύστημα της ιδιαίτερης ζωής που γενικώς ονομάζεται πολιτισμός. Ο πολιτισμός συνίσταται στο να δίνουμε σε κάτι ένα όνομα που δεν του αρμόζει, κι έπειτα ονειρευόμαστε γύρω από το αποτέλεσμα. Και πράγματι το ψεύτικο όνομα και το αληθινό όνειρο δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα. Το αντικείμενο γίνεται άλλο γιατί το κάναμε άλλο. Κατασκευάζουμε πραγματικότητες. Η πρώτη ύλη εξακολουθεί να είναι η ίδια, αλλά η μορφή που της έδωσε η τέχνη δεν της επιτρέπει να εξακολουθεί να είναι η ίδια. Ένα τραπέζι από πεύκο είναι πεύκο, αλλά είναι και τραπέζι. Καθόμαστε στο τραπέζι κι όχι στο πεύκο. Ένας έρωτας είναι σεξουαλικό ένστικτο, ωστόσο δεν αγαπάμε με το σεξουαλικό ένστικτο αλλά με την προϋπόθεση κάποιου άλλου συναισθήματος. Και αυτή η προϋπόθεση είναι όντως ήδη ένα άλλο συναίσθημα. 
 _____________________________________________________________________
Μπερνάντο Σοάρες (Φερνάντο Πεσσόα)
Απόσπασμα - Το Βιβλίο της ανησυχίας - Εξάντας



* ΦΩΤΟ: Βιβλία φτιαγμένα από αλλεπάλληλες στρώσεις παλαιωμένων σελίδων... 22 χειρόγραφα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη γίνονται φάρος στη νέα δουλειά της γλύπτριας Αλεξάνδρας Αθανασιάδη που παρουσιάστηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη  την άνοιξη του 2018. 




  Ουτοπία