Δευτέρα, Ιανουαρίου 18

11:24 π.μ.

    Το Αλφαβητάρι, 
του Μπηρς


Ο "Πικρόχολος Μπηρς", ο πιο "Μοχθηρός άνθρωπος του Σαν Φρανσίσκο", γεννήθηκε στο Οχάιο.  Οι καυστικοί και κυνικοί αφορισμοί του, επιβίωσαν στο χρόνο και ακόμη προκαλούν τον αναγνώστη να προβληματιστεί, με δόγματα και έννοιες που λειτουργούν μέσα του μηχανικά και να τις αποκωδικοποιήσει".

Κυρίες και κύριοι, με την υπογραφή του του Αμβροσίου Μπηρς, ίσως του πιο σαγηνευτικού ''κακού παιδιού'' των γραμμάτων, σας παρουσιάζουμε το Αλφαβητάρι του Διαβόλου μέρος 3ο:

Ζ

ζάρι, ουσ. Το όργανο της ζαριάς. Η ζωή μπορεί να εκληφθεί ως ζαριά όπου τα ζάρια είναι ''πειραγμένα''.

Ζευς. Ο αρχηγός των θεών των αρχαίων Ελλήνων, που οι αρχαίοι Ρωμαίου τον λάτρευαν με το όνομα Jupiter και οι σύγχρονοι Αμερικανοί τον τιμούν με τα ονόματα Θεός, Χρυσός, Μαφία και Σκύλος. Ορισμένοι εξερευνητές που άγγιξαν τις ακτές της Αμερικής κι ένας που διατείνεται πως διείσδυσε σε μεγάλο βάθος στο εσωτερικό της νόμισαν πως οι τέσσερις αυτές ονομασίες εκπροσωπούσαν διακριτές θεότητες, αλλά στο μνημειώδες έργο του περί των πίστεων που επιζούν ακόμη ο Φραμπ επιμένει ότι οι ιθαγενείς είναι μονοθεϊστές κι ότι ο καθένας τους δεν έχει άλλον θεό παρά μόνο τον εαυτό του, τον οποίο και λατρεύει με διάφορες ιερές ονομασίες. 

ζηλιάρης, ουσ. Ο εμφορούμενος από μια υπερβολική έγνοια για τη διατήρηση της ιδιοκτησίας ενός αντικειμένου που μπορεί να χαθεί μόνο εφόσον δεν άξιζε εξαρχής να το κρατήσεις.

ζήλος, ουσ. Νευρική διαταραχή που πλήττει τα νεαρά και άπειρα άτομα. Πάθος που προηγείται της ξάπλας.

ζικ ζακ, επιρ. Η αβέβαιη πρόσθια κίνηση, πότε δεξιά και πότε αριστερά, όπως κινείται κάποιος που κουβαλά το άχθος του λευκού ανθρώπου. (Από το γράμμα zed [z] και την ισλανδική λέξη jag, της οποίας η σημασία είναι άγνωστη.)

ζυγός, ουσ. Εργαλείο, κυρία μου, στη λατινική ρίζα του οποίου (jugum) χρωστούμε μία από τις πιο διαφωτιστικές λέξεις -μια λέξη που ορίζει την έγγαμη κατάσταση με ακρίβεια, ευστοχία και οξύτητα. Χίλια συγγνώμη που την έχουμε καταχραστεί.

ζωγραφιά, ουσ. Αναπαράσταση σε δυο διαστάσεις αντικειμένου ανιαρού στην τρισδιάστατη μορφή του. 

ζωγραφική, ουσ.   Η τέχνη της προστασίας επίπεδων επιφανειών από τις καιρικές συνθήκες και η έκθεση τους στο βλέμμα των κριτικών. Παλαιότερα ζωγραφική και γλυπτική συνδυάζονταν στο ίδιο έργο: Οι αρχαίοι έβαφαν τα αγάλματα τους. Η μόνη συνύπαρξη των δύο τεχνών στις μέρες μας είναι όταν οι ζωγράφοι πελεκάνε το πορτοφόλι των πελατών τους με το καλέμι. 

ζωή, ουσΠνευματικό μπλέξιμο που προφυλάσσει το σώμα από τη φθορά. Ζούμε με τον καθημερινό φόβο της απώλειας της, ωστόσο, όταν χάνεται, δεν λείπει από αυτόν που την έχασε. Το ερώτημα ''Αξίζει να ζεις;'' έχει συζητηθεί πολύ, ιδίως από άτομα που θεωρούν ότι δεν αξίζει, πολλά από τα οποία έχουν γράψει εκτενώς, υποστηρίζοντας τις θέσεις τους, και με προσεκτική τήρηση των κανόνων της υγιεινής, έχουν απολαύσει μακροζωία και τις τιμές μιας επιτυχημένης έριδας.

ζωολογία, ουσ. Η επιστήμη και η ιστορία του ζωικού βασιλείου, συμπεριλαμβανομένου του βασιλιά των ζώων, της οικιακής μύγας (Musca maledicta). Πατέρας της ζωολογίας θεωρείται ο Αριστοτέλης, γεγονός οικουμενικώς αποδεκτό, αλλά το όνομα της μητέρας της δεν έχει φτάσει ως εμάς. Δύο από τους πλέον επιφανείς μελετητές της ζωολογίας υπήρξαν ο Μπιφόν και ο Όλιβερ Γκόλντσμιθ, που και από τους δυο τους (από τα βιβλία Γενική ιστορία των ζωών του πρώτου και Ιστορία της έμψυχης φύσης του δευτέρου) μαθαίνουμε ότι η οικόσιτη αγελάδα αλλάζει κέρατα κάθε δύο χρόνια. 


Η

ηδονή, ουσ. Η λιγότερο μισητή μορφή δυσθυμίας.

ηθικός, ουσ. Προσαρμοσμένος σε τοπικά κι ευμετάβλητα πρότυπα περί του ορθού. Χαρακτηρίζεται από γενικευμένη συμφεροντολογία.


ηλεκτρισμός, ουσ. Η δύναμη που προκαλεί όλα εκείνα τα φυσικά φαινόμενα που δεν είναι γνωστό ότι προκαλούνται από κάτι άλλο.  
ηλίθιος, ουσ. Μέλος μια μεγάλης και ισχυρής φυλής που η επιρροή της στα ανθρώπινα πράγματα υπήρξε ενέκαθεν κυρίαρχη και καθοριστική. Οι δραστηριότητες του ηλίθιου δεν περιορίζονται σε κάποιο ειδικό πεδίο σκέψης ή δράσης, αλλά ''διαποτίζουν και διέπουν το παν''. Έχει την τελευταία λέξη στα πάντα, οι αποφάσεις του δεν σηκώνουν έφεση. Ορίζει τη μόδα στις απόψεις και το γούστο, υπαγορεύει τους περιορισμούς του λόγου και θέτει τα όρια της διαγωγής. 


ηλιθιότητα, ουσ. Είδος θείας έμπνευσης ή ιερής φλόγας που πλήττει  τους κριτές και λογοκριτές του παρόντος λεξικού.


Ηλύσιον, Υπέροχος φανταστικός κόσμος που οι αρχαίοι βλακωδώς πίστευαν ότι κατοικείται από τα πνεύματα των ενάρετων. Ο γελοίος και κακόβουλος αυτός μύθος εξαλείφθηκε από προσώπου γης από τους πρώτους χριστιανούς -ευλογημένοι να είναι στον Παράδεισο!


ημερολόγιο, ουσ. Η καθημερινή καταγραφή από ένα άτομο του τμήματος της ζωής του το οποίο μπορεί να αφηγηθεί στον εαυτό του χωρίς να κοκκινίσει.


ήπαρ, ουσ. Μεγάλο κοκκινωπό όργανο με το οποίο μας προμηθεύει ευγενώς η φύση ώστε να μπορούμε να είμαστε χολωμένοι. Τα αισθήματα και συναισθήματα που κάθε λογοτέχνης ανατόμος γνωρίζει πλέον ότι στοιχειώνουν την καρδιά θεωρούνται στους αρχαίους χρόνους ότι λυμαίνονταν το ήπαρ.



Θ

θάβω, ρ. Μιλώ για κάποιν όπως ακριβώς τον βρίσκω όταν εκείνος δεν μπορεί να με βρει. 

θαύμα, ουσ. Πράξη ή γεγονός έξω από τους νόμους της φύσης και ανεξήγητο, όπως το να νικάς ένα φυσικό καρέ του ρήγα κι έναν άσο με τέσσερις άσους κι έναν ρήγα. 


θαυμασμός, ουσΗ ευγενής αναγνώριση από μέρους μας της ομοιότητας ενός άλλου με τον εαυτό μας.  


θεόσταλτο, επίθΚάτι το απρόσμενο κι αξιοπρόσεχτα ευεργετικό στο άτομο που το περιγράφει κατ΄αυτόν το τρόπο.


θηλαστικά, ουσ. πληθ. Οικογένεια σπονδυλωτών ζώων των οποίων τα θηλυκά, σε φυσικό περιβάλλον, θηλάζουν τα μικρά τους, αλλά, άπαξ κι εκπολιτιστούν και διαφωτιστούν, τα πασάρουν στην τροφό ή χρησιμοποιούν μπιμπερό. 


θήλυ, ουσ. Μέλος του άλλου ή μοιραίου -και με τις δύο έννοιες της λέξης- φύλου.


θόρυβος, ουσ. Μπόχα για το αυτί. Μουσική που δεν έχει εξημερωθεί. Το κύριο προϊόν και το σήμα κατατεθέν του πολιτισμού.


θρησκεία, ουσ. Κόρη της Ελπίδας και του Φόβου που εξηγεί στην Άγνοια τη φύση του Ακατανόητου.



Ι

ιατρική, ουσ. Πέτρα που εκσφενδονίζεται από το Μπάουερι για να σκοτώσει σκύλο που βρίσκεται στο Μπρόντγουεϊ.

ιατρός, ουσ. Άτομο στο οποίο στρέφουμε τις ελπίδες μας όταν είμαστε άρρωστοι και τα σκυλιά, ας όταν είμαστε υγιείς. 

ιδιοκτησία, ουσ. Κάθε υλικό αντικείμενο το οποίο, μην έχοντας ιδιαίτερη αξία, μπορεί να βρίσκεται στην κατοχή του Α εις βάρος της απληστίας του Β. 
Οτιδήποτε ικανοποιεί το πάθος της κατοχής στον έναν και το ματαιώνει σε όλους του άλλους. 
Το αντικείμενο της βραχύβιας αρπακτικότητας και της μακράς αδιαφορίας του ανθρώπου. 

ιεράρχης, ουσ. Αξιωματούχος της Εκκλησίας με ανώτερο βαθμό αγιότητας και παχυλή προαγωγή. Μέλος της αριστοκρατίας του Παραδείσου. Ευγενής του Θεού.  


ιερός, επίθ. Αφοσιωμένος σε κάποιον θρησκευτικό σκοπό. Ο έχων θεϊκό χαρακτήρα. Αυτός που εμπνέει κατανυκτικούς συλλογισμούς ή κατανυκτικά αισθήματα, όπως ο Δαλάι Λάμα του Θιβέτ, ο Μούγκαμ του Μ'μπουάνγκο, ο Ναός των Πιθήκων στην Κεϋλάνη, η αγελάδα στην Ινδία, ο κροκόδειλος, η γάτα και το κρεμμύδι στην αρχαία Αίγυπτο, ο μουφτής, η τρίχα του σκύλου που δάγκωσε τον  Νώε κτλ.  


ιεροτελεστία, ουσ. Θρησκευτική ή ημιθρησκευτική τελετή καθοριζόμενη από νόμους, αρχές ή έθιμα, με το αιθέριο έλαιο της ειλικρίνειας επιμελώς αποστραγγισμένο.


ικανότητα, ουσ. Ο φυσικός εξοπλισμός για την επιτυχία ενός μικρού μέρους των πιο ποταπών φιλοδοξιών που διαχωρίζουν τους ικανούς από τους πεθαμένους. Σε τελική ανάλυση, η ικανότητα κατά κανόνα συνίσταται κυρίως σε ένα υψηλό αίσθημα σοβαρότητας. Ίσως όμως η εντυπωσιακή αυτή ιδιότητα ορθώς να εξυμνείται: Δεν είναι εύκολο να είσαι σοβαρός.


ικετεύω, ρ.μετ. Ζητώ κάτι με πάθος ανάλογο της πεποίθησης μου ότι δεν θα μου δοθεί ποτέ. 


ικέτης, ουσ. Άτομο που επαναπαύεται στη βοήθεια των φίλων του.



ιστορία, ουσ. Αφήγηση, κατά κύριο λόγο αναληθής, γεγονότων, ως επί το πλείστον ασήμαντων, που προκλήθηκαν από ηγεμόνες, συχνότατα κανάγιες, και από στρατιώτες, κυρίως βλάκες.

ιστορικός, ουσ. Κουτσομπόλης ευρέος φάσματος.




_______________________________________________________________

* αποσπάσματα από  Αμπροουζ Μπιρς "Το Αλφαβητάρι του Διαβόλου",  μτφρ:. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Μίνωας


* φωτογραφία της ανάρτησης: National Geographic!


* Αμβρόσιος Μπήρς, Τον είπαν το μαύρο πρόβατο της αμερικάνικης λογοτεχνίας, του 19ου αιώνα. Είρωνας, σαρκαστής και δυσβάστακτα πικρός. Ένας γνώστης του μακάβριου χιούμορ που έχει αναγνωριστεί ως ο πρόδρομος του σύγχρονου αμερικανικού διηγήματος.
Τα πρώτα λήμματα του "Αλφαβηταρίου του Διαβόλου" γράφτηκαν στο πλαίσιο εβδομαδιαίας σατιρικής στήλης στην εφημερίδα San Francisco News Letter.
Ο Άμπροουζ Μπήρς ήταν ο υπεύθυνος της στήλης από τον Δεκέμβριο του 1868. Υπέγραφε ως "Τελάλης" σατιρίζοντας κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς.
Μια πρώτη συλλογή των λημμάτων του εκδόθηκε το 1906 με τον τίτλο "The cynic's word book".
Η επίδρασή του γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη στη διάρκεια του 20ού αιώνα και προετοίμασε το έδαφος για ένα νέο είδος καλλιτεχνικής έκφρασης που έλαβε διάφορες μορφές: από τις πνευματώδεις γελοιογραφίες του New Yorker έως τις ανεπανάληπτες ατάκες του κωμικού Γκράουτσο Μαρξ.
Ο Ambrose Bierce 1842- 1914, ήταν ένας αξιοσημείωτος άνθρωπος. Βετεράνος του Αμερικανικού Εμφυλίου, συγγραφέας, ποιητής, δημοσιογράφος και βέβαια, δημιουργός του έργου "Αλφαβητάρι του διαβόλου" (The Demon's ή The devil's dictionery).
Οι καυστικοί και κυνικοί αφορισμοί του "Αμερικανού Σουίφτ" επιβίωσαν στο χρόνο και μιλάνε ακόμη στην ψυχή των αναγνωστών προς τους οποίους προσέβλεπε, στις "φωτισμένες ψυχές που προτιμούν τα ξηρά από τα γλυκά κρασιά, τις αισθήσεις από τα αισθήματα, το πνεύμα από το χιούμορ, τα καθαρά αγγλικά από την αργκό".




  Ουτοπία   

0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.