Η Αινειάδα και... ο ναύτης

Ναυμαχία του Άκτιου

Το ταξίδι ήταν μεγάλο
και το ’να βιβλίο, μετά το άλλο
κατάπινα σε μία μέρα...
Τι άλλο νάκανα κει πέρα.. ? !
Βρήκα ανακρίβειες στα βιβλία,
που μ' έβαλαν σ' αμφιβολία...
Κάποια ψεύτικα στοιχεία
που διέκρινα, κι είχα απορία,
με πήγαν πίσω στα σχολεία,
όπου μου λέγαν οι δασκάλοι,
όσα έγραψαν αρχαίοι μεγάλοι,
σε πάπυρους που διασωθήκαν…

Αντιρρησία όμως με "βρήκαν"
όταν ρωτούσα «μα είν’ αλήθεια
αυτά που γράφουν όλοι τούτοι.. ?"
Τους είχε γίνει μιά συνήθεια
να μου τραβάν κάποιο χαστούκι,
συνήθειες μετακατοχικές
απ' τους καθηγητές,
που μας κτυπούσαν με μανία
σαν είμασταν 'μεις στα θρανία !
Ήθελα νάβρω απαντήσεις,
και μ' άπειρες περιπλανήσεις
χιλιάδες διάβασα σελίδες,
- δεν είχαν βγει ιστοσελίδες.

Διάβασα πρώτα για την Τροία,
πως κτίστηκε, και την αιτία….
Ο Δάρδανος, του Δία γιός
σε περιοχή της Τροίας,
κάποτε ντύθηκε γαμπρός,
και όμορφης κυρίας*                       *Βάττεια ή Βατέα, κόρη του Τεύκρου

σύζυγος, έγινε καλός,
καθότι, ο βασιλικός
ο θρόνος, πήγαινε σ' αυτή,
όταν τον Τεύκρο διαδεχτεί,
τον τοπικό το βασιλιά,
πούτυχε νάχει αυτή μπαμπά !
Ο Τρως και ο Ίλος, τα παιδιά,*     *τέκνα του Δάρδανου και της Βατέας

που όταν θα μεγαλώσουν,
αφού... όλα πήγανε καλά,
την Τροία θα ορθώσουν !

   Για Ρώμη διάβασα πολλά,
και του Βιργίλιου τα γραπτά,
το επικό του ποίημα
Αινειάδα, θάταν κρίμα

λίγο να μην σχολιάσω,
και να σας το περιγράψω,

μαζί σας να το μοιραστώ,

να πω κι εγώ...  κάνα... χαζό ! 

Το ποίημα τόγραψε αφού
πήρε εντολή εξ υψηλού
προσώπου, και ευθύς…

μα...  ας τα πάρουμε εξ αρχής.


   Ξεκίνησα με τον παντοκράτορα,
ήτοι της Ρώμης αυτοκράτορα, 
που αυστηρά με διαταγή
λέει στο Βιργίλιο, τον ποιητή
να τσακιστεί..... για να γραφτεί
νέα ιστορία για τη Ρώμη, 
πώς, είχε τούτη ιδρυθεί,
έστω, και με ζαβολιές ακόμη !
Ιδέα, τού έγινε έμμονη,
μα και λαχτάρα έντονη.* 

Είπε, "τί πράματα είν’ αυτά ?
ούτε ιστορία ρε παιδιά,
δεν έχει η Ρώμη για να δούνε ;

στο μέλλον, τί για μας θα πούνε... ; !

        *Συνέβησαν επί Οκταβιανού,

        του, εκ του εμφύλιου νικητού,

        που Μάρκο Αντώνιο είχε συντρίψει

        στο Άκτιο, κι είχε επικρατήσει.

        Τώρα αν κι΄αυτός είχε γ........σει

        την Κλεοπάτρα, άλλη ιστορία...

        δεν αναφέρουν τα βιβλία.

        Σ’ αυτά εδιάβασα απλώς,

        στο αρπακόλα γενικώς, 

        πως την περάσαν νουμεράδα

        Καίσαρ και ο Αντώνιος Μάρκος,

        που ο τελευταίος στην Ελλάδα

        φέρνει τη γκόμενα... με θράσος ! !

        

Του αυτοκράτορα,  είν' εντολή  

προς τον Βιργίλιο, να δανειστεί
όποιους ξένους θρύλους....  όπου βρει !

Στην Καρχηδόνα,  θα πεταχτεί…
και με Αινεία.... κάνει αρχή,
να γράψει δώδεκα βιβλία,
βουτώντας στη παρα-μυθολογία
και όπου αλλού θα φανταστείς…..
και....  Νά,  η συνέχεια της αρχής :

   Στο πρώτο από τα βιβλία, 
έγραψε την ιστορία
για του Αινεία τη φυγή
όταν η Τροία είχε αλωθεί,

και πώς τον έρωτα θα βρεί,

κάπου κοντά κει στη Λιβύη
στην ισχυρή τη Καρχηδόνα,
που πόλεμο κάθε αιώνα,

έκανε αυτή με κάποιους.
Μα, ας αφήσω τώρα δαύτους,
και σίγουρα αργότερα,
θα πούμε περισσότερα….

   Πάμε τώρα στο δεύτερο 
βιβλίο, ιδιαίτερο,
καθώς, καταντιγράφει
τον Όμηρο και γράφει
σχεδόν, Ιλιάδας διασκευή !
Για Τροίας άλωση θα πει,
και στη Διδώ θα αναφερθεί,
του Αινεία την αγαπημένη.
Η σύζυγος πλέον χαμένη...
πάει η Κρέουσα, ίσως πνιγμένη
εις το ταξίδι της φυγής
από την Τροία, η δυστυχής !

   Τρίτο βιβλίο κατά σειρά..
Μας περιγράφει αυτά 
που γίνανε στις στάσεις,
άλλως, όλες τις φάσεις
του ταξιδιού του, της φυγής,
που όταν αυτός καταδιωχθείς 
εκ Τροίας με συντρόφους
έβαλαν τούτοι, στόχους,
να φτιάξουν πολλά πλοία,
και την ελευθερία,
να πάν' αλλού να βρούνε…

Σε πλείστα μέρη θα βρεθούνε,
στη Θράκη, και μετά στη Δήλο..
Εκεί βέβαια οφείλω
να πω, πως το μαντείο
τους λέει να μπούν στο πλοίο,
να μην ακούνε λόγια κούφια,
να ψάξουν, που κρατάει η σκούφια
και πούθε ήρθανε οι Τρώες…
Σκεφτήκανε όλοι με τις ώρες,
και τότε θυμηθήκαν,
ποιοί, οι προγονοί τους ήταν.

Οι Φοίνικες Δάρδανου-Τεύκρου,              
εκ Κρήτης, στους εκτός ελέγχου
Θράκες, πάνε τη περιοχή,
και εκ του όρους Ίδη*
που το γνωρίζαν αυτό ήδη

πήραν τον κάθε γηγενή,
κατέβασαν απ’ τα βουνά
μαζί τους κάναν κολεγιά,
μια πόλη χτίσανε μετά
την Τροία, εκ του Τεύκρου
και όλοι πια, "εντός ελέγχου".
Έτσι λοιπόν κάναν πανιά
για Κρήτη....  νάβρουν τη γενιά.
Φτάνοντας, σαν πατούν στεριά
μαθαίνουν,  είχε επιδημία…
Πριν ξαναμπούν όμως στα πλοία,
τους λέν':  "είναι η Ιταλία 
η γη που εσείς αναζητάτε,
και πρέπει εκεί, τώρα να πάτε !"

   Αρχίζει τέταρτο βιβλίο…. 
Φεύγει ο Αινείας με το πλοίο
και με τον Τρωικό το στόλο…
Το ειδύλιό τους όλο,
έσβησε κάπου εκεί στο μώλο,
της Διδούς και του Αινεία,
κι έχουμε, την αυτοκτονία
της εγκαταλειμένης,
πρώην αγαπημένης…

   Πέμπτο βιβλίο, πάν' Σικελία.. 
Τρωάδες έκαψαν τα πλοία
ν' αναγκαστούν να μείνουν

εκεί,  και να μην επιμείνουν

οι άντρες, πάλι για τα ταξίδια,

να ξαναρχίσουνε τα ίδια, 

γιατ' ήταν πλέον κουρασμένες

και καταταλαιπωρημένες...

   Στο έκτο, πάει στη Σίβυλλα 
                     Κυμαία,   ο Αινείας...

Στη πόρτα, της αιωνίας 

πανσιόν των πεθαμένων,

αντί  εισιτήριο....  ένα  κλεμμένο

δείχνουν,  σ' αφηρημένο 

πορτιέρη,   χρυσό τόξο

που ζούληξε απ' όξω

ο Αινείας,   αφού 'χε ξεγελάσει

τη Σίβυλλα,  το μυστικό ν' αρπάξει,

πού η Άρτεμις το είχε κρύψει,

το τόξο που 'χε αυτός ξαφρίσει.

Έτσι περάσανε τη πύλη

του Τάρταρου, οι δύο φίλοι,

του κατά Βιργίλιο κολαστήριου

επ' άπειρο  του καθαρτήριου

για τις κακές ψυχές...
πριν δούνε κι άλλες του πτυχές,

του κάτω κόσμου, που βρισκόνταν

και σύντομα να βγούν ευχόνταν !

Συνέχισαν για τα "Ηλύσια
Πεδία", που ήταν "Παραδείσια
ολάνθιστα λιβάδια", κατά τη μυθολογία.

Ο Βιργίλιος διαβάζει Αινειάδα
στον Αυτοκράτορα

   Στο έβδομο απ’ τα βιβλία 
Φεύγουνε απ’ τη Σικελία
και παν στο Λάτιο, κομπανία
στην ενδοχώρα, στην Ιταλία,
στου Τίβερη τις όχθες,
με τείχη και γέφυρες ολόρθες
στ' απόρθητο τότε βασίλειο
- που νόμιζε πως θάναι φίλιο -,
με το βασιλιά  Λατίνο,
που το καιρό εκείνο
υπήρχε χρησμός για τη Λαβίνια,
μια θυγατέρα του....  πειθήνια,
που πάμπολλοι γλυκοκοιτούσαν,
μα να πλησιάσουν δεν μπορούσαν,
καθώς υπήρχε ο χρησμός
πως ξένος θάναι ο γαμπρός,
και δεν μπορούσε να το χωνέψει
ο Τούρνος, που κόμπο τόχε δέσει
πως 'κείνος θάναι ο διαλεχτός.
Ρουτούλων βασιλιάς αυτός,
πώς θα βρεθεί τώρα εκτός ; 
Για όλα αυτά ήταν τσαντίλας.
και ξάφνου ακούει:  "ρε ο ξεφτύλας
ο μπάσταρδος ο γυιός του Αινεία
ο Ίουλος, με υστεροβουλία
του σκότωσε το ελαφάκι
που είχε αυτός σαν αδελφάκι !"

Μεγάλη έκπληξη του Αινεία
μετά τη φίλια Σικελία.
Φυλές του Λάτιου με τη μία
γύρω από το λόφο του Παλατίνου
μ' απόφαση και του  Λατίνου,
ο Τούρνος  νάν' επικεφαλής
των Ρούτουλων πρώην ηγηθείς,
επολεμήσανε τους Τρώες
μη χάσουν γαίες τους πατρώες....
Τότε διεκόπη η φιλία
κι αρχίζει η πρώτη αψιμαχία
των Τρώων μετά των Λατίνων,
των πρόγονων εκείνων,
που τώρα έτσι αποκαλούμε,
σε όποια γή και να τους βρούμε,
από τη Νότιο Αμερική....
Όμπρες Λατίνος λένε εκεί
ως κι όπου αλλού, κάποιος βρεθεί.

   Στο όγδοο, τον καθοδηγεί
του Τίβερη ο θεός, να βρεί,
τον Αρκάδα Εύανδρο,  και  εκεί,
Ετρούσκοι, Εύανδρος, Αινείας,
δίνουνε χέρια συμμαχίας…
Τώρα, μάλλον πλεονεκτούνε,
γιατί εκτός που συμμαχούνε,
τα όπλα πούχε ο Αινείας
ήταν εκ της θεάς της μίας,
της εύμορφης, της Αφροδίτης,
που ο Ήφαιστος με διαταγή της
είχε κατασκευάσει,
και μάχη ετούτος δεν θα χάσει !

Στο ένατο, που ο Αινείας είχε λείψει
τη συμμαχία για να κλείσει,
Ρουτούλων τα κομμάντα* όλα ,                           *επίλεκτοι του στρατού
σε επίθεση κεραυνοβόλα
καίνε των Τρώων τους στρατώνες,
και με νέους, πόλεμου κανόνες,
φωτιά  έβαλαν στα πλοία....
Τότε ο Ποσειδών με βία
τα κάνει αυτά θαλάσσιες νύμφες
και τα επιστρέφει σε δύο νύχτες.

   Στο δέκατο πλακώνονται όλοι 
σπαθάτοι και ροπαλοφόροι..
Στον Όλυμπο σύσκεψη θεών
ν' αποφασίσουν επ' αυτών
των απεχθών εχθροπραξιών
το τι θα πράξουν, και ο απών
Αινείας επιστρέφει
στις μάχες,  όπου έχει
ο Τούρνος, λίγο πριν σκοτώσει
τον Πάλλαντα,  με πτώση,
του Εύανδρου το γυιό,
και τέλος το βιβλίο αυτό.


   Επί ενδέκατου βιβλίου,
είναι οι μάχες του Λατίου.
όπου ο Αινείας ευτυχής
είναι ο μεγάλος νικητής,

και ανακωχή με αντιπάλους
με τους Λατίνους και τους άλλους
προτείνουνε οι Ιταλοί,
και έχουν αίτημα μαζί 
να γίνει μια μονομαχία
Τούρνου μετά του Τρώα Αινεία.
Ενώ  εσυσκεπτόντουσαν, 
ποτέ δεν φανταζόντουσαν
πως ο Αινείας με στρατό
θα συγκρουστεί με ιππικό.

    Στο δώδεκα......  
                η Ιουτούρνα* εμψυχώνει                              *αδελφή του Τούρνου
τους Ρούτουλους και ξεσηκώνει...
Χωρίς να έχει υποψία 
ο Τούρνος  "πάει μονομαχία"...
Σαν επιτίθενται οι Ρουτούλοι
τρώει ο Αινείας σπαθιά στη μούρη,
κι οι δύο πλέον μονομάχοι
παίρνουνε μέρος εις τη μάχη.
Οι Ρούτουλοι σαν επιτεθήκαν,
τη πόλη αφύλαχτη αφήκαν,
και έτσι τη  κάψανε οι Τρώες...
Πάνε οι γαίες οι πατρώες.
Σαν μην έφτανε αυτό...
με κτύπημά του δυνατό
σκοτώνει ο Αινείας το νταή
τον Τούρνο... 
          ας είχε αυτός τραυματιστεί !




       Ρωμαίους έχει όλη η εποχή εκείνη
         και πιθανώς μιά απορία νάχει μείνει.
         Οι ανίκητοι... που κυριάρχοι
         του κόσμου ήταν οι  μονάχοι,
         πού βρίσκονται σήμερα εκείνοι
         κι ακούγονται μόνο οι Λατίνοι ;

          Ποιοί τους Ρωμαίους εξαφανίσαν ;

          Στο διάστημα λες τους εξορίσαν. 



          Μα δεν ήτανε φυλή οι Ρωμαίοι,
          Λατίνοι κι αυτοί...
                                 είν' οι ''σπουδαίοι''
         κατακτητές, που υποτάξανε τους υπολοίπους
         ομοίους τους, Λατίνους περιοίκους,
         όπως και τη μισή τη γη.

        Την πόλη που ιδρύσανε αυτοί,
        Ρώμη ονομάσαν σαν την κτίσαν,
        κι έτσι ''το όνομα'' αποκτήσαν...

        Αλλά....
              ''Αδύνατον μιά αυτοκρατορία,
              να μην έχει τη λαμπρή της ιστορία...''
        Μεγάλη η κόμπλα των ισχυρών
        και κίνητρο ''ιδιαιτέρως ισχυρόν''.
        Θέλοντας αντάξιο του παρελθόν
        ο ένδοξος Ρωμαίος αυτοκράτωρ
        που ένιωθε και ''παντοκράτωρ'',
        καλεί τον "Βέρτζιλ"*                              *Βιργίλιο. Publius Vergilius Maro 
                       και του λέει: ''Να γίνεις πράκτωρ,
        μελέτησε μύθους από άλλους,
        βούτα θρύλους απ' τους ''μεγάλους''
        ιστορικούς της εποχής,
        γράψε πως... ''εξ ένδοξης φυλής'',
        και ιστορίας επικής
        'μεις οι Ρωμαίοι καταγόμαστε...
        και γρήγορα γιατί καιγόμαστε !

            
Αν ο Ραφαηλίδης ζούσε,
σίγουρα ο Βασίλης θα γελούσε,
ο ιστορικός, ο ταλαντούχος αναλυτής,
με την απλούστευση αυτής,
της μισο-έμμετρης γραφής,
όπου βεβαίως είν' βασισμένη,
παν στο βιβλίο*,                          *Οι λαοί της Ευρώπης του Β. Ραφαηλίδη
του νέου αυτού Ερατοσθένη,
όπου ''ξαναμετράει τη γη'',
με μια πρωτόγνωρη γραφή.  

     * Κι ένα υστερόγραφο εδώ,
        απαραίτητο... για να αναφερθώ
        στους Ακαρνάνες, που στρατό          
        καλέσανε Ρωμαϊκό
        να καθαρίσει για αυτούς,
        πού 'ταν οι μόνοι απ' τους πολλούς
        που δεν πολέμησαν στη Τροία,
        και βρήκαν τότε ευκαιρία
        κι' απ' τους απόγονους Ρωμαίους
        ζητάνε εξόφληση του χρέους,
        και έρχονται στον Ελληνικό
        τον χώρο, 
                     και γίνεται μ’ αυτό...
        κακή για Έλληνες αρχή,
        το έθνος μας να σκλαβωθεί
        για πάντα, κάποιος ίσως πει...

        Γιατί, όταν (ψευτο)αναστηθεί,
        "αυτοί που άρπαξαν το φως"
        ''φτιάξανε''  ένα καθεστώς,
        υπόδουλους να τους κρατά
        και όσο γίνεται πιο μακριά !

        Η αντίδραση είναι φυσικά
        η ''απειθαρχία'' να κυβερνά
        ''απ' άκρου είς άκρον''... στην έρμη χώρα.
        Κάπου εδώ δεν είμαστε και τώρα ;
        Το βλέπεις πολιτιστικά.
        Όπου αλλού και να βρεθούν
         οι Έλληνες έξω....  πειθαρχούν !

        Με τάξη κάθονται σε ουρές,
        και τα σκατά απ’ τα σκυλιά
        μαζεύουν πρόθυμα που λες.
        Βρίσκουνε μόνοι τους δουλειά
        χωρίς να ξέρουν υπουργούς…

        Δεν βρίζουνε τους λειτουργούς
        στα δικαστήρια όταν γι αυτούς
        η απόφαση δεν είν’ καλή,
        και τα σκουπίδια δεν πετάν
        απ’ το μπαλκόνι αφού κοιτάν
        μήπως ο γείτονας τους δει...
        πού άδειασε κι αυτός πιο κεί
        τασάκι….. πριν να ανεβεί
        από το πάρκινγκ στο ρετιρέ.

        Ξέρεις ποιός είμαι εγώ ρε... ; !

       Ποιό  "Ντι εν έι"    και παραμύθια?
       Είδα ποια είναι η αλήθεια

       σ’ όλα τα ξένα τα λιμάνια..
       Μη μας δουλεύετε...  τσογλάνια…     

       Σαν είναι έξω πως "ακούν"... ;
       Δεν πράττουν  "κατά το δοκούν" !

       Μήπως εδώ, επιλεκτικά,
       κάποιοι νομοθετούν τελικά, 
       και αφορούν επιδεικτικά
       μόνο στα 
                 ''κατώτερου θεού παιδιά"... ; !

      Το "ντι εν έι" λέν’ φταίει γι αυτό…
      Εγώ θα τους αποκριθώ
      πως θάταν γι’ όλους πια καλό,
      να καταλάβουν, πως εδώ,
      την ίδια γη αυτοί πατούν……..
      και….
          ας πάψουν να αποπατούν !
______________________

Έμμετρο έργο από το βιβλίο "Ιστορικοί Αστερίσκοι" 

του Οδυσσέα Ηβιλάγια με αλήθειες, λάθη και σαρκασμό 

e-mail: pmataragas@yahoo.com / 

Επιμέλεια - προσαρμογή κειμένων Cathy Rapakoulia Mataraga 

πηγή

   Η μορφή του Βιργίλιου μας είναι γνωστή από μια ψηφιδωτή εικόνα που βρέθηκε στην πόλη Σούσα της Τυνησίας και που πιστεύεται ότι παρουσιάζει το Βιργίλιο. Σ’ αυτήν ο ποιητής απεικονίζεται να κάθεται κρατώντας κύλινδρο παπύρου, όπου είναι γραμμένος ο όγδοος στίχος του Α΄ βιβλίου της «Αινειάδας». 
   Από τη μια κι από την άλλη πλευρά του, όρθιες προς τα δεξιά η Μούσα της ιστορίας και προς τα αριστερά η Μούσα της τραγωδίας. Ο ποιητής φαίνεται μικρόσωμος, με αγροίκο και οστεώδες πρόσωπο και κοντά μαλλιά.

   * Ο Βιργίλιος Μάρων Πόπλιος, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της αρχαίας Ρώμης. Γεννήθηκε το 70 π.Χ. στο χωριό Άνδεις, κοντά στη Μάντοβα, όταν ήταν ύπατοι ο Γναίος Πομπήιος Μάγνος και ο Μάρκος Λικίνιος Κράσσος. 

   Άρχισε τις σπουδές του στην Κρεμόνα σε ηλικία 12 χρόνων και για τρία χρόνια. Έπειτα πήγε στο Μεδιόλανο (Μιλάνο) για να τελειοποιήσει τις σπουδές του και σε ηλικία 17 χρόνων ήρθε στη Ρώμη, όπου αφοσιώθηκε στη φιλοσοφία και την ποίηση. 

Σε ηλικία 25 χρόνων γύρισε στην πατρίδα του. Τη ζωή του Βιργίλιου δεν την ξέρουμε μέσα από τα έργα του, γιατί η ποίησή του δεν είναι υποκειμενική (όπως π.χ. του Οράτιου), αλλά αντικειμενική. 

   Στο έργο του «Βουκολικά», που το έγραψε μεταξύ 41 και 39 π.Χ., είναι επηρεασμένος από τους επικούρειους και τα «Ειδύλλια» του Θεόκριτου.

Στο άλλο έργο του, τα «Γεωργικά», που το έγραψε μεταξύ 37 και 31 π.Χ., βλέπουμε να εμφανίζεται βαθμιαία το θρησκευτικό συναίσθημα του ποιητή. Βάση των «Γεωργικών» είναι η φιλοπατρία και συνακόλουθό της η θρησκεία.

   Οπωσδήποτε παρατηρούμε επίδραση σ’ αυτό το έργο από άλλα αρχαιότερα του ίδιου περιεχομένου, όπως τα «Έργα και ημέραι» του Ησίοδου, και ακόμη από το «Περί φύσεως» του Λουκρήτιου. 

   Ενώ όμως ο Λουκρήτιος, θέλοντας να απαλλάξει τους ανθρώπους από κάθε φόβο, προσπαθεί να βρει τρόπους για να αποδείξει την αδιαφορία των θεών για τις ανθρώπινες υποθέσεις, ο Βιργίλιος υμνεί τη θεία πρόνοια. Η λύπη του Βιργίλιου για τη σκληρότητα της γεωργικής ζωής δε μοιάζει με την πικρή απελπισία του Λουκρήτιου. Είναι πιο γλυκιά και προσπαθεί να την ανακουφίζει με τη θρησκεία.

   Το 29 π.Χ. ο Βιργίλιος και ο Μαικήνας –στον οποίο είχε αφιερώσει τα «Γεωργικά»– διάβαζουν το έργο στον Αύγουστο, ο οποίος ενθουσιασμένος του ανέθεσε να υμνήσει σ’ ένα έπος την ιστορία και τους άθλους του γένους του.

Έτσι γεννήθηκε η «Αινειάδα»!..

   Έτσι γεννήθηκε η «Αινειάδα», το περίφημο έπος του Βιργίλιου, που αποτελείται από 12 βιβλία, και που είναι για την ιταλική λογοτεχνία ό,τι η Οδύσσεια και η Ιλιάδα για την ελληνική. Το έγραψε στη δεκαετία 29¬19 π.Χ. και ίσως θα το δούλευε πολλά χρόνια ακόμη τελειοποιώντας το, αν δεν πέθαινε το 19 π.Χ. 

   Η «Αινειάδα» γράφτηκε στην αρχή από το Βιργίλιο σε πεζά σχεδιαγράμματα, τα οποία μετέτρεπε έπειτα τμηματικά σε στίχους. Στα έξι πρώτα βιβλία ο Βιργίλιος διηγείται τις περιπλανήσεις του Αινεία από τότε που εγκατέλειψε την πατρίδα του, την Τροία, μέχρι τον ερχομό του στο Λάτιο. Στα υπόλοιπα έξι υμνούνται οι σκληροί αγώνες του Αινεία για την εγκατάστασή του στην ιταλική γη. 

   Όλο το σχεδιάγραμμα του έργου δείχνει πόσο επηρεάστηκε ο Βιργίλιος από τον Όμηρο. Τα έξι πρώτα βιβλία μοιάζουν με την «Οδύσσεια» και τα υπόλοιπα με την «Ιλιάδα», και μάλιστα τόσο πολύ στις παρομοιώσεις, τις περιγραφές κτλ., που είναι αδύνατο να μη μας έρθει αμέσως στο νου μια αντίστοιχη φράση από τον Όμηρο. 

   Παράλληλα, όμως, βλέπουμε πόσο διαφέρει η «Αινειάδα» από τα έπη του Ομήρου, γιατί δεν είναι απλώς ένα έπος λυρικό και ηρωικό, αλλά και βαθιά θρησκευτικό. Η μορφή και η τύχη του Αινεία που, ανάμεσα από στενοχώριες και ταραχές, δοκιμασίες και κινδύνους, φτάνει στο τέρμα που έχει ορίσει, χωρίς να τον νικήσει η αδυναμία, τέρμα που το έχει θέσει στον εαυτό του σαν μια ιερή αποστολή, είναι κάτι καινούριο για την ποίηση. 

   Αν και το έργο του δεν έχει σφιχτή ενότητα –ίσως γιατί δεν έφτασε στην τελική του επεξεργασία– χρησίμεψε στη Δύση ως το κύριο υπόδειγμα όλων των επών των χρόνων που ακολούθησαν και χάρισε στο Βιργίλιο απέραντη δόξα. Το 19 π.Χ. ο Βιργίλιος ταξίδεψε στην Ελλάδα, για να περιηγηθεί τους τόπους που περιέγραφε στο έπος του. Στο δρόμο του γυρισμού αρρώστησε και πέθανε λίγες μόνο μέρες μετά την επιστροφή του στο Βρινδήσιο (Μπρίντεζι), στις 21 Σεπτεμβρίου του 19 π.Χ. Το σώμα του μεταφέρθηκε στη Νεάπολη, όπου έμενε όταν έγραφε τα έργα του.

Ο Βιργίλιος ζήτησε να κάψουν 

την επική «Αινειάδα» του;

   Ο Βιργίλιος δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τις επεμβάσεις και βελτιώσεις που ήθελε να επιφέρει στην «Αινειάδα», που είχε γράψει, και, σύμφωνα με τους αρχαίους σχολιαστές Δονάτο, Vita 30-42 και Σέρβιο, Praef. Aen. σ.2,10, ζήτησε από την επιθανάτια κλίνη του να την κάψουν (!!). Ωστόσο, παρόλο που και με τη διαθήκη του ζητούσε την καταστροφή της, με παρέμβαση του ίδιου του Αυγούστου αποφασίστηκε να εκδοθεί, όπως ήταν, από τους φιλολόγους Plotius Tucca και Varius Rufus. 

   Ο γραμματικός Βαλέριος Πρόβος πραγματοποίησε αργότερα μια έκδοση της Αινειάδας, αλλά τα χειρόγραφα που έχουμε σήμερα προέρχονται και από άλλες πηγές. 
   Συγκεκριμένα διαθέτουμε οκτώ (πλήρεις και μη) αρχαίους κώδικες σε κεφαλαιογράμματη γραφή από τον 4ο-5ο αι., μεταξύ των οποίων ο Vaticanus Latinus 3225 που διαθέτει και εικονογράφηση. Οι πρώτες εκδόσεις πραγματοποιήθηκαν στη Ρώμη και το Στρασβούργο το 1469.

  Ουτοπία